Co to jest bylica piołun i jakie ma właściwości oraz zastosowanie?
Co to jest bylica piołun i jakie ma właściwości oraz zastosowanie?
Artemisia absinthium, czyli bylica piołun, posiada długą tradycję wykorzystywania w ziołolecznictwie. Roślina ta występuje powszechnie na terenach półkuli północnej i często określana jest jako wermut, absynt lub psia ruta. Jej właściwości zdrowotne wynikają głównie z obecności olejków eterycznych, które wpływają korzystnie na funkcjonowanie układu trawiennego. Napar z piołunu stosowany doustnie może wspierać pracę żołądka oraz poprawiać apetyt. W formie zewnętrznej bywa używany do łagodzenia dolegliwości skórnych wywołanych przez pasożyty, w tym wszy i świerzbowce. Jakie jeszcze właściwości i zastosowanie ma piołun?
Skąd pochodzi bylica piołun?
Artemisia absinthium, należąca do rodziny astrowatych, to wieloletnia roślina o krzewiastym pokroju, rozpowszechniona w różnych rejonach świata – od Europy i Azji, przez Bliski Wschód i Afrykę Północną, aż po kontynent amerykański. W polskim krajobrazie jest spotykana na terenach porośniętych dziką roślinnością – na skrajach pól, nieużytkach i zboczach. Etymologia nazwy ma swoje źródła w greckiej mitologii oraz dawnych określeniach smaku rośliny. Bylica piołun wytwarza kłącze zlokalizowane tuż pod powierzchnią ziemi. Jej łodyga sięga do około metra wysokości i charakteryzuje się licznymi rozgałęzieniami oraz podłużnym bruzdowaniem. Cała roślina pokryta jest miękkimi włoskami, a liście, o zróżnicowanej formie są gęsto ułożone wzdłuż łodygi. Kwiaty zebrane w koszyczki o barwie żółtej tworzą złożoną, wiechowatą strukturę. Owocem tej rośliny jest niełupka o paskowanej powierzchni. Znaczenie bylicy wzrosło w ostatnich latach. Wiąże się to przede wszystkim z naukowym zainteresowaniem roślinami z tego rodzaju. Największe zainteresowanie zaczęło się po 2015 roku. To właśnie wtedy została przyznana badaczom Nagroda Nobla za prace nad artemizyną – substancją czynną pochodzącą z bylicy rocznej, wykazującą skuteczność w leczeniu chorób tropikalnych.
Bylica piołun – działanie i właściwości ziela
Bylica piołun zawiera wiele aktywnych związków roślinnych, w tym m.in. laktony, olejki eteryczne, terpenoidy, żywice, garbniki, kwasy organiczne oraz związki fenolowe. W jej składzie występują substancje takie jak trans-tujon, mircen, kamfora, linalol czy octan bornylu. Roślina bogata jest także w związki o działaniu antyoksydacyjnym, w tym flawonoidy i kwasy fenolowe, które wspierają ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym. Z ekstraktów tej rośliny uzyskiwanych przy pomocy alkoholu metylowego i etylowego wykazano działanie ochronne na układ nerwowy, głównie poprzez ograniczenie utleniania lipidów i wspieranie aktywności enzymów antyoksydacyjnych. Badania laboratoryjne potwierdziły, że obecne w piołunie substancje mogą wspomagać naturalne mechanizmy obronne komórek, hamować rozwój nowotworów oraz wspierać zdolności poznawcze. Wpływ tej rośliny na organizm człowieka jest wielokierunkowy. Ułatwia trawienie, wspiera pracę wątroby i sprzyja produkcji żółci. Może także obniżać poziom glukozy i lipidów we krwi, a na dodatek wykazywać działanie pomocnicze przy zaburzeniach metabolicznych. Przypisuje się jej również właściwości przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, szczególnie w dolegliwościach trawiennych oraz schorzeniach układu kostno-stawowego. Związki obecne w piołunie wpływają korzystnie także na odporność. Wspomagają aktywację określonych reakcji immunologicznych. Dodatkowo roślina ta znana jest ze swojego działania przeciwdrobnoustrojowego – wykazuje aktywność wobec bakterii, wirusów, grzybów i pasożytów. Charakterystyczny aromat piołunu wykorzystywany jest do odstraszania owadów. W naszej ofercie znajdziesz piołun w trzech wariantach: ● Piołun ziele cięte Mapo Tea 250g ● Piołun ziele cięte Mapo Tea 100g ● Piołun ziele cięte Mapo Tea 50g
Jakie zastosowanie ma piołun?
Bylica piołun znajduje zastosowanie w przypadku takich dolegliwości jak powiększenie komórek wątrobowych, stany zapalne wątroby i żołądka, trudności trawienne, wzdęcia, brak apetytu czy powiększenie śledziony. Zioło to może wspierać organizm w przypadku przewlekłego zmęczenia, dolegliwości reumatycznych, podwyższonej temperatury ciała oraz problemów skórnych, w tym w łuszczycy czy trądziku różowatym. Stosowane jest także w okresie rekonwalescencji oraz u osób w podeszłym wieku jako środek ogólnie wzmacniający. Bylica może być wykorzystywana jako naturalny sposób na zwalczanie pasożytów i odstraszanie insektów. W postaci zewnętrznej pomaga złagodzić napięcie mięśniowe, działa wspomagająco w leczeniu wszawicy oraz świerzbu. Preparaty z dodatkiem olejku eterycznego bywają używane do nacierania klatki piersiowej, co ułatwia oddychanie. Roślina ta przyczynia się również do regeneracji skóry w przypadku urazów, siniaków czy rozległych ran. Oprócz zastosowania terapeutycznego, bylica piołun pełni również ważną rolę w kuchni jako przyprawa, a także jako składnik wykorzystywany przy produkcji takich alkoholi, jak wermut czy absynt. Roślina posiada także bogatą historię kulturową. Wzmianki o niej pojawiają się w tekstach religijnych, gdzie utożsamiana była z cierpieniem i moralnym upadkiem. W przeszłości wykorzystywana była także jako środek łagodzący bóle porodowe i wspomagający cykl menstruacyjny. Znana jest również z popularności wśród artystów XIX wieku, dla których absynt stanowił inspirację twórczą.
Jak dawkować i stosować piołun?
Ziele piołunu nie jest zalecane do stosowania u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących piersią, a także u osób z alergią, nadkwaśnością żołądka, wrzodami trawiennymi oraz hemoroidami. Preparaty na jej bazie nie powinny być stosowane dłużej niż przez dwa tygodnie, ze względu na możliwość niekorzystnego wpływu na układ nerwowy. Zalecana dzienna ilość suszonego ziela wynosi od 2 do 3 gramów. Do przygotowania naparu wystarczy zalać jedną łyżeczkę suszu szklanką wrzącej wody, odstawić pod przykryciem na około 20 minut, przecedzić i spożywać jednorazowo w ilości od pół do jednej łyżeczki, maksymalnie trzy razy dziennie. Gorzki smak naparu może zostać złagodzony przez dodatek naturalnych substancji słodzących, np. miodu czy cukru. Gotowe mieszanki ziołowe i tabletki dostępne w sprzedaży powinny być używane zgodnie z instrukcją podaną przez producenta. Krople przygotowane na bazie bylicy powinny być spożywane po rozcieńczeniu w niewielkiej ilości wody. W przypadku bólów reumatycznych stosuje się maści z zawartością ekstraktu roślinnego, które aplikuje się bezpośrednio na skórę w miejscach objętych dolegliwościami. Przy napięciu mięśniowym i sztywności stawów zaleca się także kąpiele z dodatkiem odwaru z bylicy. Ze względu na obecność tujonu, stosowanie olejku eterycznego z piołunu w formie aromaterapii nie jest zalecane, ponieważ może prowadzić do wystąpienia takich objawów jak drgawki czy inne reakcje neurotoksyczne.
Czy można przedawkować piołun? Jakie są ewentualne reakcje niepożądane?
Stosowanie bylicy w nadmiernych ilościach może prowadzić do uszkodzenia wątroby. Jest to związane z obecnością tujonu w jej składzie. Tujon i jego pochodne, przy dłuższym stosowaniu, mogą wykazywać działanie toksyczne na układ nerwowy. Objawy niepożądane związane z toksycznością to m.in. napady drgawkowe, zaburzenia snu, halucynacje, a także nudności, wymioty, uczucie niepokoju, bóle głowy i zawroty. Możliwe są również dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, np. skurcze żołądka i jelit, a także zaburzenia pracy nerek oraz problemy z oddawaniem moczu. Bezpieczne stosowanie naparów z piołunu powinno mieścić się w dawkach nieprzekraczających 5–12,5 mg tujonu na kilogram masy ciała na dobę. Zioło nie jest przeznaczone dla dzieci, kobiet w ciąży oraz karmiących. Osoby z chorobami wrzodowymi przewodu pokarmowego, hemoroidami, skłonnościami do krwawień lub problemami sercowo-naczyniowymi również powinny unikać jego spożycia. Zaleca się ograniczenie długości kuracji do maksymalnie 10 dni, po czym konieczna jest przerwa trwająca kilka tygodni. Przekraczanie zalecanych dawek może prowadzić do wystąpienia poważnych skutków ubocznych i jest stanowczo odradzane.
